Onaj koji je odsutan još više je prisutan

Originalni naziv: Okuribito (Departures)
Scenario: Kondo Koyama
Uloge: Masahiro Motoki, Tsutornu Yamazaki, Ryoko Hirosue, Kimiko Yo
Žanr: drama sa smehom
Trajanje: 130 minuta
Proizvodnja: Japan, 2008.

Odlasci su snažna, gorkohumorna drama o potrebi da se unutar nametnutih granica opcrta i onaj značajniji, lični krug. Tridesetogodišnji čelista Diago dobija otkaz u orkestru, što ga navodi da proda instrument, batali muziku kojoj se istrajno predavao i u pratnji privržene supruge vrati u rodno mesto i kuću pokojne majke.

Tamo pokušava da pobegne od senki prošlosti i sećanja na oca koji je davno napustio porodicu zbog druge žene. Diago uhlebljenje pronalazi u neobičnoj agenciji koja pruža usluge ulepšavanja i opremanja pokojnika pred kremaciju (poput Almodovarove Kike, recimo).

Reditelj Yojiro Takita znalački prepliće prizore Daigovih intimnih posrtanja sa bizarnim i smešnim vinjetama na njegovom novom poslu. Poslu koga se plaši, stidi i koji krije od supruge, a koji ga istovremeno opčinjava i mami. Tim izborom reditelj uspeva da pobegne iz stupice srceparajuće drame i da svoje delo izmesti u pravcu nesvakidašnje komedije o naizgled nesmešnim stvarima.

Takito balansira između drame na poznate teme i komedije zasnovane na krajnje osetljivim temeljima, baš kao što i njegov junak održava ravnotežu između starog sveta iz koga i bi i ne bi da pobegne i novog koji ga i straši i privlači.

Hazarderski, ali u krajnjem zbiru ispravno, Takito čitavu priču oslanja isključivo na drhtava pleća svog glavnog junaka. Daigo tako postaje jedini vizir kroz koji sagledavamo mogućnost samospoznaje i samokorekcije. Drugi nam i nije potreban – Daigo (u poletnom  a odmerenom tumačenju Masahira Motokija) je dovoljno pouzdan vodič kroz priču o povratku kući kao neminovnosti.

U svetu apsurda, a na kraju istorije, sa civilizacijom na očiglednom zalasku, čvorište se da razmrsiti upravo i samo povratkom na mesto gde je čvorište i nastalo, tamo gde je prvi put i zabolelo. Dalje, punoća i ipak neporeciva lepota života mogu se spoznati baš u okruženju smrti, milenijumima tabuizrane u gotovo svim kulturama, pa, naravno, i u strogo kodiranom japanskom društvu.

Po pitanju formativnih uticaja, Odlasci ukazuju na mnogo značajnijih izvorišta – počev od pretpostavljene bezizlaznosti koja ipak dovede do katarze kakvu zatičemo kod Egoyana, preko bentonovske melanholije koja nekako tera na delanje, do setne kontemplativnosti u likovno naglašenom okruženju kao karakteristike Erica Rohmera. Tome treba pridodati i pitkost i potenciran pop sentiment kao bitnu odliku novijeg japanskog (žanrovski profilisanog) filma, ali i književnosti.

I mimo priče o Oskaru, ovo ostvarenje pleni iskrenom emocijom na čijoj osnovi je iznikao, ali i lakoćom sa kojom se nosi sa brojnim opterećenjima žanra, teme i njenog opsega, delo koje jednako posvećuje pažnju onome o kome govori i onima kojima se obraća. Prava filmski origami.